Mozg

W mózgu zachodzi całość procesu nazywanego myśleniem, czuciem, doznawaniem i działaniem. W nim bierze początek dwanaście par nerwów mózgowych, które z jednej strony przekazują impulsy do różnych okolic ciała, z drugiej — przejmują bodźce, dalej je przewodzą i przetwarzają. Mózg otoczony jest trzema oponami. Dwie miękkie warstwy przylegają bezpośrednio do powierzchni mózgu. Łączą się one z warstwą twardą, stanowiącą ochronę i mającą styczność z wnętrzem mózgu oraz kośćmi czaszki. Przy zapaleniu opon mózgowych proces chorobowy dotyczy wszystkich trzech warstw. Przestrzenie wewnątrz mózgu wypełnione są płynem mózgowo-rdzeniowym, który znajduje się również między obiema miękkimi oponami. Miękka masa mózgu musi „pływać” w płynie mózgowo-rdzeniowym, aby nie ulec odkształceniu. Płyn odgrywa jednocześnie rolę buforu i ochrony przed wstrząsami. Otacza on cały układ nerwowy ośrodkowy, znajduje się więc również w kanale rdzeniowym. Wiele procesów chorobowych w obrębie mózgu i opon zmienia skład płynu mózgowo-rdzeniowego. Lekarz pobierający płyn mózgowo-rdzeniowy przez nakłucie na wysokości kręgów lędźwiowych, może poddać go badaniu, umożliwiającemu stwierdzenie lub wykluczenie pewnych chorób. Ponieważ mózg steruje wieloma ważnymi dla życia funkcjami, jest on szczególnie dobrze chroniony, leży we względnie mocnej osłonie kostnej.